RJJI neemt veiligheidsmaatregelen na incidenten
De Rijks Justitiële Jeugdinrichting (RJJI) neemt maatregelen om daarmee de kans op nieuwe, ernstige incidenten in de toekomst zo klein mogelijk te maken. De RJJI-directie heeft naar aanleiding van het dodelijk steekincident in Den Hey-Acker en eerdere ernstige incidenten in RJJI-locaties gesproken met verschillende medewerkers, leidinggevenden, ondernemingsraad en andere betrokkenen. Bovendien is goed geluisterd naar alle (in)directe geluiden en signalen binnen en buiten onze jeugdinrichtingen. Dit heeft geresulteerd in zes maatregelen om de veiligheid en leefbaarheid voor personeel en jongeren te verbeteren.
1. Fysieke veiligheid: verbod op scherpe messen
Een maatregel die per direct wordt genomen in alle RJJI-locaties is een tijdelijk verbod op het gebruik van scherpe messen. Denk hierbij aan de messen waarmee tijdens de kookactviteiten vlees of groente gesneden wordt. Als er gekookt wordt door jongeren, gebeurt dit voortaan met voorgesneden vlees en groenten. De schilmesjes om fruit en aardappels te schillen worden vervangen door dunschillers. Een bestekmes om de boterham te kunnen smeren, blijft gewoon beschikbaar. In overleg met de afdeling onderwijs wordt besproken hoe tijdens de hout- en metaalbewerkingslessen wordt omgegaan met de diverse gereedschappen die mogelijk als steekwapen gebruikt kunnen worden.
Met deze ingrijpende maatregel willen we het risico op een nieuw (ernstig) steekincidenten zoveel mogelijk beperken. De maatregel om scherpe messen te verbieden duurt in elk geval een half jaar en zal geëvalueerd en eventueel bijgesteld worden.
2. Relationele veiligheid: werken met een signaleringslijst
De relationele veiligheid was, is én blijft een belangrijk aandachtspunt in alle RJJI-locaties. Om nog meer nadruk te leggen op dit belangrijke facet van ons werk, wordt er een signaleringslijst ‘mentale status jongere’ ontwikkeld. Deze lijst kan gebruikt worden door de groepsleiding om bijvoorbeeld te bepalen of het verantwoord is om een jongere onderwijs te laten volgen, te laten koken of naar een stageplek te gaan. Deze signaleringslijst wordt ontwikkeld in overleg met specialisten op het gebied van forensische zorg en moet een extra hulpmiddel zijn, naast de eigen waarneming en persoonlijke intuïtie van medewerkers.
3. Coaching on the job ten aanzien van (relationele) veiligheid
Gezien de veranderde doelgroep en de grote groep nieuw personeel willen we op alle RJJI-locaties een zogenoemde ‘coaching on the job’ geven als het gaat om penitentaire scherpte en relationele veiligheid. Een team van specialisten van binnen en buiten de RJJI zal onze processen, regels en gewoonten kritisch bekijken en met de groepsleiding in gesprek gaan. Wat werkt wel, wat werkt niet, wat kan anders of beter als het gaat om veiligheid op de groep? Het is goed om ons open te stellen voor een frisse blik of een nieuwe visie. Zeker nu recente ontwikkelingen hier dringend om vragen.
4. Herbezinning op groepsaanpak
Er wordt al vele jaren gewerkt met acht tot tien jongeren op één groep. Omdat de doelgroep aantoonbaar is veranderd en verhard, wordt de groepsaanpak op bestuurlijk niveau opnieuw onderwerp van gesprek gemaakt. We willen goed en kritisch kijken of deze aanpak nog steeds haalbaar, wenselijk en effectief is. Wat zijn de alternatieven? Hoe houden we een goede balans tussen aandacht en toezicht? Hier gaan we mee aan de slag.
5. Contrabande
Hoewel onze beveiliging veel aandacht heeft voor het tegengaan van binnenbrengen van allerlei contrabande, merken we al geruime tijd dat er veel contrabande binnen is in de instellingen. Dit is niet bevorderlijk voor de veiligheid. Waar mogelijk willen we ook hier verbeteren en betrekken we interne en externe deskundigen op dit gebied en volgen we innovaties binnen DJI, waaronder inzet van dronesystemen.
6. Imago
Door de reeks van soms ernstige incidenten binnen de RJJI-locaties heeft het imago van de jeugdinrichtingen, hoe onterecht ook, een forse deuk opgelopen. Dagelijks wordt er door vele collega’s hard gewerkt om jongeren hun straf of maatregel op een humane wijze te laten ondergaan. En doet iedereen zijn uiterste best om de jongeren die tijdelijk bij ons verblijven op te voeden, te behandelen, te scholen, te resocialiseren, een luisterend oor te bieden en tot steun te zijn. Dat het daarbij soms misgaat proberen we te voorkomen, maar dit lukt helaas niet altijd. De incidenten krijgen – begrijpelijkerwijs – meer aandacht dan de successen die er gelukkig ook zijn. De realiteit gebiedt ook te zeggen dat het – zeker gezien de huidige arbeidsmarkt – niet eenvoudig is om voldoende nieuw personeel te werven. Vandaar dat we ons willen buigen over de vraag hoe we als RJJI-locaties ons imago kunnen verbeteren.