Reactie op documentaire over vrouwengevangenissen
Journalist Jessica Villerius heeft vandaag een documentaire gelanceerd over wangedrag in vrouwengevangenissen. In de documentaire vertellen vrouwen onder meer dat zij slachtoffer zijn geworden van seksueel grensoverschrijdend gedrag.
De documentaire stelt gedrag aan de kaak waarnaar de Inspectie Justitie en Veiligheid in PI Nieuwersluis onderzoek heeft gedaan. Uit het rapport dat vorige maand is gepubliceerd blijkt dat er in PI Nieuwersluis een cultuur heerst waarin niet-integer gedrag en seksueel grensoverschrijdend gedrag mogelijk is én dat er flinke stappen gezet moeten worden om de sociale veiligheid in PI Nieuwersluis te vergroten.
De directie is ruim voor publicatie van het rapport gaan werken aan deze stappen, zoals het vergroten van de meldingsbereidheid en het stoppen met standaard overplaatsen van vrouwen die melding maken van wangedrag. Naar aanleiding van het rapport van de inspectie is besloten nog een aantal extra maatregelen te treffen.
DG DJI Wim Saris noemt de verhalen van de vrouwelijke gedetineerden in de documentaire heftig. "Ik vind het onacceptabel als vrouwen slachtoffer zijn geworden van grensoverschrijdend gedrag. Het past niet bij onze opdracht en niet bij onze professionele waarden. Als dergelijk gedrag wordt geconstateerd dan worden altijd maatregelen getroffen. Nog belangrijker is dat dergelijk gedrag niet voorkomt. Daarvoor is het van belang dat we alles op alles zetten om een cultuur te creëren waarin zowel medewerkers als gedetineerden zich veilig voelen. Wangedrag moet worden uitgebannen en onze medewerkers dienen op een respectvolle manier met gedetineerden om te gaan. Dit thema zal nu en in de toekomst hoog op de agenda blijven staan. Leidinggevenden, waaronder ikzelf, moeten hier nadrukkelijk in voorop gaan. Ik heb vertrouwen in de collega’s in Nieuwersluis en de stappen die zij aan het zetten zijn.”
Op basis van de documentaire concludeert DJI nu dat alle herleidbare aantijgingen reeds zijn onderzocht. Dat is ofwel door Bureau Integriteit van DJI gedaan, maar ook door de politie en het OM. Over individuele uitkomsten kan DJI vanwege privacy niets zeggen. Wel is vorig jaar een medewerker van PI Nieuwersluis ontslagen vanwege grensoverschrijdend gedrag. Een andere medewerker is lopende een onderzoek geschorst. Vrouwelijke gedetineerden zeggen, ook in het Inspectierapport, dat het wangedrag van personeel mogelijk omvangrijker zou zijn. Daarom heeft de directie van Nieuwersluis vorige week aangifte gedaan bij de politie.
In de documentaire vertellen nabestaanden van een overleden gedetineerde over de impact op hun leven. Als een gedetineerde overlijdt, doen politie en OM onderzoek. Zij nemen het lichaam mee en bepalen wanneer het lichaam wordt vrijgegeven en wie hierover wanneer wordt ingelicht. DJI meldt het overlijden altijd bij Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd. Tevens doet de calamiteitencommissie van DJI doet altijd onderzoek naar ons handelen. Procedureel is dit de juiste en zorgvuldige weg, maar dat neemt niet weg dat dit geen recht doet aan het verdriet en de behoefte van de nabestaanden op dat moment.
In de documentaire wordt aangegeven dat DJI niet is ingegaan op het aanbod van de documentairemaakster om geïnterviewd te worden. Vorig jaar zomer is op initiatief van de vestigingsdirecteuren van PI Nieuwersluis en Ter Peel een kennismakingsgesprek geweest met Jessica Villerius. Een open en prettig gesprek. Toen is aangegeven dat de directies niet afwijzend stonden tegenover een wederhoor-interview. Voorwaarde voor DJI was wel dat ruim voor het vraaggesprek inzicht zou worden verstrekt in casuïstiek die in dat interview aan de orde zou komen. Wij respecteren de keuze van Jessica Villerius om dit verzoek niet in te willigen. Dit maakte echter wel dat wij geen andere keuze zagen dan het interviewverzoek af te wijzen. Wel zijn tientallen schriftelijke vragen van de journalisten beantwoord.