Impressie KVJJ-dag: over hardnekkige beelden en ruimte zoeken

Aan draagvlak voor de KVJJ’s geen gebrek: betrokken en gemotiveerde medewerkers bij alle ketenpartners en brede omarming van het concept. Toch hebben de 5 KVJJ’s te maken met een sterk wisselende bezetting. Tijdens de KVJJ-dag op 21 april spraken medewerkers uit de hele jeugdketen met elkaar over wat er nodig is om daar verandering in te brengen.

Interieur KVJJ Groningen
Beeld: Rob Acket
KVJJ Groningen

In de plenaire opening wordt de historie en de wetenschappelijke basis van de KVJJ’s geschetst. Ook komen perspectieven vanuit een jongere, het OM, de wetenschap en de Raad voor de Kinderbescherming aan bod. Daarna worden in rondetafelgesprekken ervaringen, knelpunten en lessen uitgewisseld.

Dankzij de KVJJ is de band met mijn moeder sterker geworden. Dat is lijp.
Jongere die 6 maanden in de KVJJ Amsterdam zat

Als we die ene beschermende factor kunnen behouden, dan verbeter je de uitgangspositie van zo’n jongere enorm.
Carlo Dronkers, coördinerend jeugdofficier Oost-Nederland

Onze meerwaarde zit in het goed aansluiten bij en afstemmen op de individuele jongere en zijn netwerk.
Deelnemer rondetafel, KVJJ

Hardnekkige beelden

Of het nu gaat over de reisafstand naar een KVJJ of hoe hard de contra-indicaties zijn, er blijken veel hardnekkige beelden te leven. Die zorgen er volgens de deelnemers voor dat plaatsing in een KVJJ niet wordt geadviseerd. Want ‘te veel risico met reizen naar school’ of ‘dat keurt DJI toch niet goed’. Het vraagt veel herhalen in de lokale keten en bij de JJI’s, denken deelnemers. En goed laten zien wat de meerwaarde van de KVJJ is. Het uitvoeringsoverleg dat elke KVJJ houdt met lokale partners is daarin belangrijk; wel wordt het OM in sommige overleggen gemist. Ook kan de advocatuur meer worden meegenomen in hoe waardevol een KVJJ voor een jongere kan zijn.

De KVJJ’s kunnen het personeel én de jongeren in de JJI’s ademruimte geven.
Deelnemer rondetafel, ministerie JenV

Er is nog veel handelingsverlegenheid bij beslissers om echt ‘maatwerk’ te leveren.
Deelnemer rondetafel, uitvoeringsorganisatie KVJJ

We moeten nog veel beter elkaars taal leren kennen.
Robert Vonk, gebiedsmanager Raad voor de Kinderbescherming Noord-Nederland

Onbegrijpelijke situaties

Een groot deel van de jongeren blijft maar heel kort in een JJI: minder dan 3 maanden en een groot deel daarvan wordt na een eerste raadkamer (14 dagen) geschorst. Veel deelnemers vinden het onbegrijpelijk dat (ten minste een deel van) die jongeren niet in de KVJJ terechtkomen. Naast beelden speelt mee dat bij een voorgeleiding er maar korte tijd is om alle informatie over een jongere te verzamelen. Bij twijfel wordt dan toch voor plaatsing in de JJI gekozen, omdat het uitgangspunt is dat alle risico's worden gemeden. Het is ook een politiek verhaal, denken sommigen: wat voor overheid willen we zijn? Een die jongeren opsluit of proberen we ze echt te helpen?

Hoe kunnen we ervoor zorgen dat RvdK en jeugdbeschermers snel de beschermende factoren goed in kaart hebben? Dat is nodig voor een goede beslissing over wel/niet KVJJ.
Deelnemer rondetafel, DJI

Zoek contact met DIZ over mogelijkheden voor plaatsing. Ze luisteren echt naar argumenten die in het belang zijn van het kind.
Deelnemer rondetafel, Raad voor de Kinderbescherming

Ruimte zoeken

Toch kan er in de praktijk meer, vertellen deelnemers. De criteria zijn niet altijd zo hard en DIZ denkt steeds meer mee in kansen in plaats van alleen naar het delict te kijken. Mogelijk kan de lijst met plaatsingscriteria worden opgeschoond, zonder daarbij de forensische scherpte te verliezen. Deelnemers zijn ervan overtuigd dat ze met elkaar die ruimte kunnen zoeken, juist om dat maatwerk te kunnen bieden.

Je moet door de heftige delicten heen ook nog het jongetje eronder durven zien en wat die nodig heeft.
Deelnemer rondetafel, KVJJ

De handleiding voor plaatsing gaat te veel uit van ‘gij zult. Maak daar ‘gij kunt’ van, dat geeft mensen veel meer ruimte om afgewogen adviezen te kunnen geven.
Deelnemer rondetafel, Raad voor de Kinderbescherming

Als je ervan overtuigd bent dat een KVJJ nodig is voor een jongere, maar de beslissing is te ingewikkeld, durf dan ook te escaleren.
Bart van Els, plv. divisiedirecteur ForZo/JJI

Praktische oplossingen

Ook praktische oplossingen worden volop gedeeld. Zoals een compacte KVJJ-screener waarmee mentoren in de JJI de gedragswetenschapper kunnen adviseren dat een jongere mogelijk goed op zijn plek zou zijn in een KVJJ. Maar ook alternatief vervoer regelen als ver reizen de enige belemmering vormt voor plaatsing. Of zorgen dat de mogelijkheid ‘KVJJ’ op allerlei ketenformulieren terechtkomt, zodat men er niet omheen kan. En telefoonlijsten delen om de lijnen kort te houden. Want hoe open deur dat ook mag zijn, de dialoog met elkaar is het allerbelangrijkste. Dat komt vanmiddag steeds weer op tafel.

Met de lessen van deze dag gaat DJI samen met de KVJJ’s en ketenpartners aan de slag.