Levenslang gestraften
Een gevangenisstraf kan tijdelijk of levenslang zijn. Een levenslange gevangenisstraf is de zwaarste straf die Nederland kent. Alleen mensen die de meest ernstige misdrijven hebben gepleegd, krijgen deze straf. Bijvoorbeeld vanwege moord of terrorisme. Levenslang was in Nederland lange tijd ook echt levenslang. Het Europese Hof en de Hoge Raad oordeelden de laatste jaren dat dit in strijd is met de mensenrechten. Daarom legden rechters in Nederland deze straf niet meer op.
Adviescollege Levenslanggestraften
Om de zwaarste misdrijven wel weer met levenslang te kunnen bestraffen, is het huidige beleid aangepast. Levenslanggestraften krijgen voortaan een kans om zich te herstellen en mogelijk ooit weer vrij te komen. Het Adviescollege Levenslanggestraften adviseert na 24 jaar en 10 maanden gevangenisstraf of iemand met levenslang mag gaan werken aan een mogelijke terugkeer in de maatschappij. Belangrijke uitgangspunten zijn de mate van herstel, het risico op herhaling en de belangen van slachtoffers en nabestaanden. Uiteindelijk beslist de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie. Overigens betekent een positief besluit geen garantie op daadwerkelijke vrijlating. Uiterlijk twee jaar later bekijken het Openbaar Ministerie, de rechter en het Adviescollege tijdens de zogenaamde herbeoordeling of het veilig is om de gestrafte onder strenge voorwaarden te laten terugkeren in de samenleving.
Kijk voor alle stappen binnen het gratieproces op de website van de Rijksoverheid. Hier is ook een infographic te vinden over het gratieproces. Op de website Justis staat beschreven hoe een gratieverzoek kan worden ingediend.