De Afdeling Intensief Toezicht (AIT) is een reguliere afdeling binnen de gevangenis. De AIT is kleinschaliger dan andere reguliere afdelingen. Het is bedoeld voor hoogrisicogedetineerden die intensieve toezichtsmaatregelen nodig hebben. Het doel van dit intensieve toezicht is om te voorkomen dat gedetineerden door gaan met criminele activiteiten tijdens detentie.
De nadruk ligt bij de AIT op het bewaren van de orde en veiligheid. Activiteiten vinden in kleinere groepen plaats. De contacten met de buitenwereld worden gemonitord en het dagprogramma wordt gecompartimenteerd uitgevoerd. Gedetineerden van de AIT komen niet in aanraking met gedetineerden van andere afdelingen.
Voor hoogrisicogedetineerden (HRG) kunnen bijzondere regimes ingezet worden zoals de Extra Beveiligde Inrichting (EBI), Beheers Problematische Gedetineerden afdeling (BPG) en/of Terroristen Afdeling (TA). Uit ervaring met deze regimes blijkt dat kleinschalige afdelingen een bijdrage leveren aan het beter kunnen uitoefenen van toezicht. Hierdoor is er meer overzicht en zijn medewerkers beter in staat om gedetineerden te monitoren.
5 vragen en antwoorden over de AIT
De AIT maakt het mogelijk om hoogrisicogedetineerden intensief te kunnen monitoren. Zo wordt voorkomen dat gedetineerden doorgaan met criminele activiteiten tijdens detentie. Daarbij ligt de nadruk op het bewaren van de orde en veiligheid in de inrichting. De gedetineerden van de AIT komen niet in contact met gedetineerden van andere afdelingen omdat het dagprogramma gecompartimenteerd wordt uitgevoerd. Dit voorkomt vermenging van gedetineerden, waarbij ongewenste boodschappen of opdrachten worden doorgegeven. Hiermee wordt voorkomen dat criminele zaken worden doorgezet vanuit detentie. Door hoogrisicogedetineerden elders te plaatsen, worden andere gedetineerden in bescherming genomen tegen de druk van gedetineerden die hen willen beïnvloeden of misbruiken om criminele zaken uit te voeren.
Op een AIT zitten ongeveer 10-15 gedetineerden. Ter vergelijking: op een reguliere afdeling zitten vaak tussen de 48 tot 90 gedetineerden. Op de AIT werken we op basis van het individue, met groepsgrootte van max. 8 gedetineerden.
In de AIT zitten hoogrisicogedetineerden met complex en gevaarlijk gedrag. De directeur van de inrichting (en na de wijziging van de Regeling Selectie en Overplaatsing Gedetineerden RSPOG, de minister) besluit of een gedetineerde op de AIT wordt geplaatst. Het kan zijn dat er verdachte omstandigheden zijn waardoor er een individuele toezichtsmaatregel is opgelegd zoals controle van de post of telefoongesprekken.
De gedetineerden op de AIT hebben een soortgelijk dagprogramma als op andere reguliere afdelingen. Er zijn voorzieningen om te koken, sporten, werken en luchten. De activiteiten vinden zoveel mogelijk op de eigen afdeling plaats om vermenging met andere gedetineerden te voorkomen. Net zoals op andere afdelingen wordt gestimuleerd gezond te eten, te sporten, aan hun re-integratie te werken en positief gedrag te vertonen. Diverse wetenschappelijke onderzoeken tonen aan dat de kans op onwenselijk gedrag kleiner is, wanneer een gedetineerde fysiek en mentaal wordt uitgedaagd en voldoende afleiding heeft.
Op dit moment zijn er vier inrichtingen die een AIT hebben: PI Leeuwarden, PI Krimpen, PI Arnhem en PI Alphen aan den Rijn. Momenteel worden voorbereidingen getroffen om in 2024 een AIT in de PI Sittard te openen. In de toekomst kunnen meer van dit soort kleinschalige afdelingen worden geopend in andere gevangenissen.
