"Ik wilde graag aan stapje extra zetten binnen de gevangenis"
Verhalen uit de praktijk
Zo’n tien jaar geleden is John begonnen bij het Interne Bijstandsteam (IBT), waarvan de laatste vijf jaar als groepscommandant. In dit interview vertelt hij over wat deze functie inhoudt en over zijn keuze om de opleiding te gaan doen.
Wat doet het IBT eigenlijk?
“Een Intern Bijstandsteam komt in actie zodra een situatie voor het (gewone) personeel niet meer veilig is. Het IBT wordt dan opgeroepen om de situatie zo snel mogelijk te de-escaleren. De situaties waarin een IBT in actie komt lopen sterk uiteen. Zo kan het zijn dat er iemand in een afzonderingscel geplaatst moet worden, tot zelfs een complete opstand op een afdeling of luchtplaats die beëindigd moet worden.”
Waarom wilde jij bij het IBT?
“De reden voor mij om bij het IBT te gaan, was dat ik graag een stapje extra wilde zetten binnen de gevangenis en zo mijn ervaring uitbreiden. Destijds was ik werkzaam als medewerker in de beveiliging en het IBT leek mij een goede stap. Tien jaar later voer ik de werkzaamheden nog steeds met veel plezier uit.”
Hoe kom je bij het IBT?
“Om bij het IBT te komen moet je een zogenoemde basis-IBT-opleiding volgen. Die opleiding duurt in totaal acht dagen. Tijdens de opleiding leer je alle benodigde procedures en krijg je training in het hanteren van wapens zoals pepperspray en de lange wapenstok. Ook ondergaat iedere IBT’er wat pepperspray met je doet (en neem het van mij aan: het is echt geen pretje). Dat is nodig om te weten wat een ander ondergaat als je het moet gebruiken.
Hoe werd je uiteindelijk groepscommandant?
“Als je de opleiding gehaald hebt, mag je aan het werk als IBT’er en wanneer je genoeg ervaring hebt opgedaan binnen een IBT kun je verder solliciteren naar de functie van groepscommandant IBT. Dan moet je weer een opleiding behalen die in totaal 5 dagen duurt. Tijdens de opleiding word je klaargestoomd om leiding te geven aan een IBT. Ook leer je om te gaan met de verantwoordelijkheid die je als commandant draagt. Dit laatste is niet altijd even gemakkelijk. Je bent namelijk niet alleen verantwoordelijk voor je team, maar ook voor de actie zelf, de gedetineerden die betrokken zijn, de eventuele omstanders en ga zo maar door. Kortom, een leuke, verantwoordelijke baan die veel uitdaging biedt.”
Hoe zorg je ervoor dat je up-to-date blijft?
“Omdat er in een IBT met wapens gewerkt wordt, zoals de pepperspray en de lange wapenstok, is iedere IBT’er verplicht zijn vaardigheden en kennis op peil te houden. Dit houdt in dat we minimaal 54 uur per jaar trainen in het gebruik en het toepassen van geweldsmiddelen.”
Wat is je het meest bij gebleven na al die jaren in het IBT?
“Een IBT-inzet is altijd spannend, je weet immers maar nooit wat er gaat gebeuren. Je maakt ook veel verschillende dingen mee. Zo kan het zijn dat iemand op zijn cel zo boos of verward is dat hij voor zijn eigen veiligheid naar een afzonderingscel verplaatst moet worden. Als je dan voor de celdeur staat en weet dat hij niet vrijwillig mee zal gaan, gaat toch de spanning omhoog. Zodra de celdeur opengaat wil je de justitiabele zo snel mogelijk onder controle zonder hem of haar te beschadigen of onnodig veel geweld toe te passen. Op de vraag wat mij het meest is bijgebleven durf ik eerlijk gezegd geen antwoord te geven. Elke situatie of actie blijft je eigenlijk wel bij.”