Van het paadje af om nieuwe manieren te ontdekken

Wat hebben Booking.com, Defensie, architecten en game developers te maken met het Programma Vrijheidsbeneming op Maat (VOM)? Bij deze en andere bedrijven en organisaties doet een innovatieteam inspiratie op. 'We willen echt "out of the box" denken', vertelt projectleider Imke Ridder. ‘Via een speciale innovatiemethode gaan we op ontdekkingsreis, met als doel terug te keren met concrete ideeën voor meer maatwerk in vrijheidsbeneming van justitiële jeugd.

Het programma VOM wil het behandel-, scholings-en begeleidingsaanbod en beveiliging vernieuwen en meer variëren.

Foto: Vlad Bagacia via Unsplash

Met de tegeltjeswijsheid 'Als je doet wat je deed, krijg je wat je altijd kreeg' in gedachten, is VOM op zoek naar nieuwe manieren die bijdragen aan recidive-vermindering.
Die nieuwe manieren kunnen gebruikt worden in de trajecten voor jongeren, maar ook voor kaders en methodieken voor professionals in een KV en FCJ.

VOORT-methode

Imke: ‘We werken via de VOORT-methode. Dat staat voor Vertrekken, Ontdekken, Ontwikkelen, Reflecteren en Terugkeren. Het team bestaat onder andere uit medewerkers van de JJI’s, KV’s, hoofdkantoor DJI en ketenpartners zoals de Raad voor de Kinderbescherming, Young in Prison (YIP) en Levvel (voorheen Spirit en Bascule). We zitten nog volop in de inspiratiefase. Iedere deelnemer richt zich op een bepaald thema, zoals onder andere inspirerende gebouwen en omgeving, professionele trots en deskundigheid, autonomie en invloed van jongeren, en diversiteit en culturele rijkdom. Via websearch en gesprekken met mensen uit hele andere disciplines gaan we op zoek naar ideeën die bruikbaar kunnen zijn voor VOM. Niet om ze allemaal 1-op-1 over te nemen, maar op onderdelen misschien wel. Dat zal de tijd leren. En natuurlijk bouwen we daarbij voort op wat al goed loopt.’

Op zoek naar ideeën om in de behandeling beter aan te sluiten bij de leefwereld en digitale skills van jongeren.

Games en eigen mentor

Zo ging beleidsadviseur Maurice van der Stoel op zoek naar hoe je in de behandeling beter kunt aansluiten bij de leefwereld en de digitale skills van jongeren. Hij sprak bijvoorbeeld met een bedrijf dat serious games ontwikkelt om te leren. ‘Want waarom blijven jongeren games spelen? Omdat ze positief beloond worden. Precies wat veel van onze jongeren nodig hebben. Net als dat ze in games eigen keuzes kunnen maken, experimenteren, falen en leren.’ Ook kwam Maurice meer te weten over hoe je met Virtual Reality bijvoorbeeld situaties op straat kunt nabootsen. ‘Het is voor een (LVB-) jongere gemakkelijker om daarover direct het gesprek aan te gaan dan over een situatie die hij of zij in het verleden meemaakte. En ik maakte kennis met de JIM-methode. Dat is een mentor die de jongere zelf kiest en die meedenkt over hoe hij zijn leven weer op de rit kan krijgen. Dit om te doorbreken dat jongeren hulpverlening vaak niet meer vertrouwen of vinden dat een behandelaar niet weet waar hij het over heeft, omdat die de problemen niet heeft ervaren.’

Vernieuwende en toekomstbestendige voorstellen

Om alle ‘gekke’ ideeën van buiten binnen toepasbaar te maken, toetst het innovatieteam die ideeën bij een klankbordgroep. Ook gaat het team in gesprek met jongeren en hun ouders, ketenpartners en professionals. Waar ergeren zij zich aan, waar zitten ze mee of wat vinden ze juist prettig. Imke: ‘Op die manier proberen we te ontdekken waar de belangrijkste behoefte ligt van deze ‘klanten’. Samen met de inspirerende ideeën leidt dit tot 5 vernieuwende en toekomstbestendige voorstellen voor meer maatwerk in behandeling, beveiliging en nazorg.’