Justitiabelen met somatische zorg
Iedereen in Nederland heeft recht op gezondheidszorg, zowel lichamelijke (somatische) als psychische zorg. Dat geldt ook voor mensen die in een justitiële inrichting zitten, bijvoorbeeld in een gevangenis, huis van bewaring, tbs-kliniek of jeugdgevangenis. Hoe ziet die zorg voor justitiabelen eruit? Welke zorgverleners werken daar? Waar kan een justitiabele hulp vragen? En hoe zit het met iemands zorgverzekering als hij in de gevangenis zit?
Zorgverzekering in detentie
Als iemand in een justitiële inrichting terechtkomt, wordt de zorgverzekering opgeschort voor de duur van het uitzitten van de straf of maatregel. De justitiabele regelt dit zelf met een detentieverklaring bij zijn/haar zorgverzekeraar. Als er in een justitiële inrichting medische zorg wordt verleend, betaalt het Ministerie van Justitie en Veiligheid deze kosten.
Alleen medisch noodzakelijke zorg
Justitiabelen krijgen zorg gelijkwaardig aan het basispakket van de mensen in de vrije maatschappij. Er wordt alleen medisch noodzakelijke zorg verleend die niet kan worden uitgesteld. De behandelaar van een justitiabele (een huisarts, psychiater en/of tandarts) bepaalt of een behandeling nodig is. Een voorbeeld: iemand heeft kiespijn. De tandarts behandelt de tand of kies die pijnklachten geeft. Het bleken van tanden omdat iemand mooie witte tanden wil hebben, doet de tandarts niet, omdat dat geen medisch noodzakelijke zorg is.
Medische dienst
Elke justitiële inrichting heeft een medische dienst met een huisarts en verpleegkundigen die lichamelijke zorg verlenen. Daarnaast werken er ook andere zorgprofessionals in de inrichting, zoals fysiotherapeuten en tandartsen. Voor het verlenen van psychische zorg zijn er psychiaters en psychologen. En een apotheker levert dagelijks en op vrijdag voor 3 dagen medicijnen aan de inrichting.
Intakegesprek
Iedereen die in een justitiële inrichting komt, krijgt kort na binnenkomst een medische intake. Een verpleegkundige heeft een gesprek met de justitiabele en stelt een aantal vragen over de gezondheidssituatie. Ook legt de verpleegkundige uit hoe de medische zorg in de justitiële inrichting is geregeld. De verpleegkundige zet de intake klaar voor beoordeling door de huisarts van de justitiële inrichting. Als de huisarts het nodig vindt een justitiabele zelf te spreken, roept de huisarts hem/haar op voor het spreekuur. Als er informatie nodig is uit het medisch dossier van de justitiabele van zorgverleners buiten de justitiële inrichting, dan moet een justitiabele schriftelijk toestemming geven voor het opvragen van die informatie.
Verpleegkundig spreekuur en doorverwijzingen
Een justitiabele kan terecht op het verpleegkundig spreekuur waar een verpleegkundige vragen stelt om duidelijk te krijgen wat de klachten zijn. Als het nodig is, verwijst de verpleegkundige door naar de huisarts van de justitiële inrichting. Die huisarts biedt dezelfde zorg als een huisarts in de buitenwereld en kan een justitiabele eventueel doorverwijzen naar specialistische zorgverleners.
Specialistische zorg in een ziekenhuis
Als de huisarts vindt dat een justitiabele specialistische zorg nodig heeft, wordt voor hem/haar een afspraak gemaakt in een ziekenhuis. Beveiligers halen de justitiabele voor het ziekenhuisbezoek op uit de justitiële inrichting en brengen hem/haar daarna weer terug. Ook wordt een actueel medicijnoverzicht meegegeven zodat de specialist de juiste actuele medicatie kan inzien. Het ziekenhuis geeft de nodige medische gegevens door aan de justitiële inrichting, zodat de justitiabele daar na de ziekenhuisbehandeling de juiste nazorg kan krijgen.
Medicijnen
Als een justitiabele medicijnen nodig heeft, worden deze voorgeschreven door de behandelend arts (huisarts, psychiater of tandarts) van de justitiële inrichting en geleverd door een apotheker. De medicijnen zitten in een medicijnzakje, dat aan de justitiabele wordt uitgereikt op de afdeling. Er is toezicht op inname van de medicijnen.
Paramedische en mondzorg
Justitiabelen hebben recht op mondzorg, paramedische zorg zoals fysiotherapie, vervanging van brillen en contactlenzen. Als er noodzakelijke en niet uitstelbare behandeling nodig is, zorgt de medische dienst voor een afspraak met de zorgverlener. Voor het vervangen van contactlenen moet de justitiabele vóór het verblijf in de inrichting het lenzenvoorschrift te overleggen.
Voor meer informatie over paramedische en mondzorg zie het Vademecum.
Medisch vervoer
De Dienst Vervoer en Ondersteuning (DV&O) biedt faciliteiten voor specifiek vervoer van justitiabelen naar bijvoorbeeld een ziekenhuis. Ook dragen zij de zorg voor de ziekenhuisbewaking en beveiliging bij de medische afspraken met de artsen in het ziekenhuis. Voor meer informatie over DV&O zie Dienst Vervoer en Ondersteuning.
Justitieel Centrum voor Somatische Zorg
Justitiabelen die 24 uur per dag zorg nodig hebben of zorg die niet in een justitiële inrichting kan worden gegeven, kunnen worden aangemeld bij het Justitieel Centrum voor Somatische Zorg (JCvSZ). Het JCvSZ verleent niet-spoedeisende medische zorg en verpleegzorg. Voor spoedeisende of specialistische zorg gaat iemand, onder beveiliging, naar een ziekenhuis. Daarna komt hij/zij voor nazorg weer terug in het JCvSZ. Dit centrum is onderdeel van PI Haaglanden en is gevestigd in Scheveningen.
Elektronisch Patiëntendossier (EPD)
De (medische) gegevens van justitiabelen worden tijdens detentie opgeslagen in een Elektronisch Patiëntendossier (EPD). De huisarts, de tandarts, de psychiater en de psycholoog bij DJI werken ieder in een eigen registratiesysteem. Deze systemen vormen samen het elektronische patiëntendossier (EPD) van DJI.
Dossiervoering
De registratie van medische gegevens moet voldoen aan de wet- en regelgeving en ook aan de beroepsrichtlijnen die buiten DJI gelden. Omdat de werkprocessen bij DJI soms anders zijn heeft DJI interne aanvullende kaders voor de registratie van de medische gegevens. Het zorgpersoneel kan deze kaders raadplegen via het kwaliteitshandboek van DJI.
Informatie Patiënten
Vanuit de Wet cliëntenrechten bij elektronische verwerking van gegevens is iedere zorgverlenende organisatie verplicht een cliënt te informeren over zijn rechten bij elektronische gegevensuitwisseling, de wijze waarop men zijn rechten kan uitoefenen en de werking van het elektronisch uitwisselingssysteem dat voor de gegevensuitwisseling wordt gebruikt. DJI heeft een algemene privacyverklaring opgesteld die geldt voor alle persoonsgegevens die nodig zijn bij de uitvoering van de wettelijke taken. Deze privacyverklaring wordt regelmatig herzien. De justitiabele wordt meteen bij binnenkomst in detentie op de hoogte gesteld van de verwerking van gegevens in het EPD en zijn rechten en plichten. Via de medische dienst van de inrichting kan er altijd inzage in het EPD worden aangevraagd.
Inkoop somatische zorg
De afdeling somatische zorg (onderdeel van de divisie Forensische Zorg en Justitiële Jeugdinrichtingen) is verantwoordelijk voor alle dienstverlening aan de rijksinrichtingen op gebied van somatische zorg die door zorgaanbieders wordt geleverd. Deze afdeling koopt zorg (zoals huisartsenzorg, medicatie of fysiotherapie) in. Het volledige proces van aanbesteden tot en met factuurafhandeling is hier georganiseerd. Alle relevante documenten (zoals Vademecum DJI, factuurvereisten en machtigingsformulieren aanvragen) voor dit proces staan onderaan op deze pagina.
Vademecum 2024, factuurvereisten en machtigingsformulieren aanvragen
-
Vademecum 2024 Verstrekkingenpakket Medische Zorg
In dit vademecum beschrijft DJI welke (para) medische en mondzorg verstrekkingen geboden worden. Het grootste deel van deze ...
-
Aanbiedingsbrief vademecum 2024
Deze brief informeert u over het vademecum voor 2024, het medisch verstrekkingenpakket dat per 1 januari 2024 van toepassing is.
-
Factuurvereisten FDC-SSC DJI 2024
Voorschrift waaraan facturen moeten voldoen om behandeld te worden.
-
Declaratieprotocol verstrekkingen medische zorg - Rijksinrichtingen 2023
Het declaratieprotocol wordt gepubliceerd bij het Vademecum dat jaarlijks door de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) wordt ...
-
Declaratieprotocol verstrekkingen medische zorg - particuliere inrichtingen 2024
Het declaratieprotocol wordt gepubliceerd bij het Vademecum dat jaarlijks door de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) wordt ...
-
DJI somatische zorg
-
Begeleidingsformulier SMZ facturen Rijksinrichtingen
-
DJI Machtigingsformulier orthodontistische behandeling
-
DJI Machtigingsformulier mondzorg
-
Machtigingsformulier fysiotherapie
-
DJI Machtigingsformulier bril
-
Verzamelfactuur particuliere inrichtingen 2024